سرطان روده بزرگ و کوچک را بانام سرطان کورولکتار نیز می‌شناسند. این بیماری یکی از شایعترین انواع سرطان در سراسر جهان است. تشخیص سرطان روده در مراحل اویه بسیار مهم است. روده بزرگ و کوچک بخش‌های انتهایی دستگاه گوارش هستند. این ارگان‌ها وظیفه جذب آب و مواد مغذی را برعهده دارند.

سرطان روده زمانی شکل می‌گیرد که سلول‌های روده به سلول‌های سرطانی تبدیل شوند. این سلول‌ها می‌توانند بسرعت رشد کرده و به سایر نقاط بدن حمله کنند. این اتفاق بیشتر در روده بزرگ می‌افتد بطوریکه تنها 10 درصد از موارد تشخیص سرطان روده به روده کوچک تعلق دارد.

سرطان روده بزرگ می‌تواند خطرناک باشد. اما اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، قابل درمان است. غربالگری سرطان روده بزرگ بهترین راه برای تشخیص زودهنگام این بیماری است. غربالگری می‌تواند به شناسایی پولیپ‌ها که رشد غیر سرطانی دارند و می‌توانند به سرطان تبدیل شوند، کمک کند.

در سال 2020 حدود 10 ملیون نفر به این بیماری مبتلا شدند. سرطان روده در کنار سرطان معده یکی از شایعترین انواع سرطان در نیاست و سالانه حدود 7 میلیون نفر را به کام مرگ می‌کشاند. بیشترین تعداد تشخیص سرطان روده در ایالات متحده، چین، هند، ژاپن و برزیل ثبت می‌گردد.

در ایران نیز این بیماری را بعنوان چهارمین سرطان شایع می‌شناسند. در سال 1400 حدود 15000 هموطن به این سرطان مبتلا شدند و امار مرگ و میر ناشی از آن نیز سالانه حدود 8000 نفر اعلام شده‌است. بیشترین آمار مبتلایان نیز به ترتیب به استان‌های تهران، اصفهان، فارس و کرمان تعلق دارد.

دلایل ابتلا به سرطان روده

پزشکان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث بیشتر سرطان های روده بزرگ می شود.

به طور کلی، سرطان روده بزرگ زمانی شروع می شود که سلول های سالم در کولون تغییراتی (جهش) در DNA خود ایجاد کنند. DNA یک سلول شامل مجموعه ای از دستورالعمل هاست که به سلول می گوید چه کاری انجام دهد.

سلول های سالم به روشی منظم رشد و تقسیم می شوند تا عملکرد طبیعی بدن شما حفظ شود. اما وقتی DNA سلولی آسیب می‌بیند و سرطانی می‌شود، سلول‌ها به تقسیم خود ادامه می‌دهند – حتی زمانی که سلول‌های جدید مورد نیاز نباشد. با تجمع سلول ها، تومور تشکیل می دهند.

با گذشت زمان، سلول‌های سرطانی می‌توانند رشد کرده و به بافت‌های طبیعی اطراف حمله کنند و آن‌ها را از بین ببرند. و سلول‌های سرطانی می‌توانند به قسمت‌های دیگر بدن بروند تا در آنجا رسوب ایجاد کنند (متاستاز).

رابطه سرطان روده با سن

اگرچه همانطور که گفتیم دلیل ابتلا به سرطان روده بطور کامل مشخص نیست. با اینحال این سرطان در سنین بالا بسیار شایع‌تر است. دلیل آن هم حجم بیشتر آسیبی است که به روده سالمندان نسبت به جوان‌تر‌ها وارد شده‌است. همچنین در سنین بالاتر امکنا ایجاد پلیپ در روده نیز افزایش می‌یابد. پولیپ‌ها اجتماعات سلولی در روده‌ هستند که می‌توانند سرطانی شوند.

مشکل دیگر افزایش تغییرات و جهش‌های ژنتیکی روده در سنین بالاست. این تغییرات ژنی ممکن است تحت عوامل بسیار زیادی نظیر رژیم غذایی نامناسب، سیگار، عفونت و … باعث ابتلا به سرطان روده می‌شوند. ازطرف دیگر سیستم ایمنی بدن نیز نسبت به سابق توان مقابله با تهدیدات را ندارد. سلول‌های ایمنی بدن به مرورزمان آسیب می‌بینند و کارایی خود را از دست می‌دهند. همچنین با افزایش سن تولید و ترمیم سلول‌های ایمنی بسیار کند می‌گردد.

چاقی و اضافه وزن چه تاثیری بر سرطان دارد؟

چاقی از طریق ایجاد التهاب در روده بزرگ، بر DNA تاثیر می‌گذارد. این تاثیر نیز می‌تواند از عوامل ابتلا به سرطان روده باشد.همچنین برخی هورمون‌هایی که در اثر چاقی ترشح می‌شوند سرطان روده ایجاد می‌کنند. اضافه وزن سیستم ایمنی بدن را نیز دچار مشکل می‌کند. این کاهش قدرت سیستم دفاعی بدن در مقابل سرطان روده و سایر بیماری‌ها به دلایل زیر رخ می‌هد:

• مزمن شدن التهاب ایجاد شده تحت تاثیر چاقی سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند زیرا بدن را حتی در زمانی که نیازی نیست در حالت دفاعی قرار می‌دهد.
• اضافه وزن به مرور بدن را نسبت به انسولین مقاوم می‌کند. این مقاومت قند خون را ناتراز می‌کند.
• چاقی نیز مانند افزایش سن تاثیر منفی بر تعداد و عملکرد سلول‌های ایمنی بدن دارد.

چاقی می تواند با افزایش ترشح هورمون هایی مانند انسولین، اینترلوکین ۶ و فاکتور رشد شبه انسولین ۱ (IGF-1) باعث ایجاد سرطان روده شود. این هورمون ها می توانند باعث التهاب و آسیب DNA شوند که می تواند منجر به رشد پولیپ شود، که رشد های کوچکی در روده هستند که می توانند سرطانی شوند.

هورمون‌های موثر در ابتلا به سرطان روده

• نسولین: انسولین هورمونی است که به بدن کمک می کند تا قند خون را پردازش کند. مقاومت به انسولین زمانی اتفاق می افتد که بدن نسبت به انسولین حساس نباشد. این می تواند منجر به التهاب و آسیب DNA شود که می تواند منجر به رشد پولیپ شود.
• اینترلوکین ۶: اینترلوکین ۶ هورمونی است که در پاسخ به التهاب ترشح می شود. سطح بالای اینترلوکین ۶ می تواند باعث التهاب مزمن شود که می تواند خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش دهد.
• فاکتور رشد شبه انسولین ۱ (IGF-1): IGF-1 هورمونی است که در رشد و تکثیر سلول ها نقش دارد. سطح بالای IGF-1 می تواند باعث رشد بیش از حد سلول ها شود که می تواند منجر به سرطان شود.

انواع تومور سرطانی در روده

شایعترین انواع غده سرطانی در روده را این موارد تشخیص داده‌‍اند:

• آدنوکارسینوم: شایع‌ترین نوع سرطان روده بزرگ است. سلول‌های اپیتلیوم که پوشش داخلی روده بزرگ را تشکیل می‌دهند، این سرطان را ایجاد می‌کنند. این سلول‌ها مسطح هستند و وظیفه پوشاندن سطوح داخلی و خارجی بدن را بر عهده دارند. وظیفه دیگر آنها مقاومت در مقابل عفونت، جذب مواد مغذی و دفع مواد زائد است. سلول‌های اپیتلیوم به طور مداوم در حال تقسیم و جایگزینی هستند تا آسیب‌ها را ترمیم کنند و سطح بدن را سالم نگه دارند. بااینحال گاهی خود این سلول‌ها دردسر ایجاد می‌کنند. تغییرات DNA رشد و تکثیر آنها را غیر قابل کنترل می‌کند. این افزایش تعداد و اندازه غده سرطانی را تشکیل می‌دهد. این سلول‌ها ممکن است به دیواره معده حمله کنند و یا از آن جداشده و در بدن پخش شوند.
• لنفوم: سرطانی است که از سلول‌های لنفاوی که بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند، ایجاد می‌شود. این سلول‌ها نیز براثر شرایط خاص دچار تکثیر و رشد غیر قابل کنترل می‌گردند. محققان هنوز بطور قطعی دلیل این عصیان را نمی‌دانند. اما آنچه تاکنون مشخص شده است، سن، ژنتیک و سبک زندگی در تشکیل شدن یا نشدن این غده در روده موثر است. همچنین قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی مانند آفت کش‌ها و یا عواملی که سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کنند نیز در ایجاد این توده در روده نقش دارند.
• سارکوما: سرطانی است که از سلول‌های بافت همبند که بافت‌های نرم بدن را تشکیل می‌دهند، ایجاد می‌شود. این نوع غده سرطانی بسیار نادر است و بیشتر در کودکان و یا افراد بالای 65 سال رخ می‌دهد.

سوالات متداول در مورد سرطان روده

سوالات زیر پرتکرارترین مواردی هستند که از همکاران ما در مورد تشخیص سرطان روده پرسیده می‌شوند. اگر سوال دیگری دارید لطفا حتما با ما تماس بگیرید.

بیشتر بخوانید: