محققان سازمان بهداشت جهانی روش‌های نوینی را برای سریعتر شدن تشخیص هپاتیت یافته‌اند. بتازگی، Lancet Gastroenterology and Hepatology یک مطالعه کلیدی جدید تحت رهبری WHO را منتشر نمود. این تحقیق با همکاری دانشگاه بریستول نیز در این پژوهش همکاری نموده‌است.

این تحقیق مزایای استفاده از یک آزمایش تشخیصی سریع مبتنی بر کلینیک برای عفونت ویروس هپاتیت C (HCV) را در مقایسه با یک تست استاندارد مبتنی بر آزمایشگاه نشان می‌دهد.

همانطور که می‌دانید، عفونت با ویروس هپاتیت C مزمن (HCV) یک مشکل عمده بهداشت عمومی جهانی است. این عفونت عامل بیماری کبدی است. بیشترین تعداد مبتلایان در کشورهای با درآمد کم و متوسط (LMICs) وجود دارند.

در سال 2016، WHO استراتژی بخش بهداشت جهانی را برای هپاتیت ویروسی راه اندازی کرد. هدف سازمان بهداشت جهانی از این طرح مهار هپاتیت B و C تا سال 2030 است. در حال حاضر این طرح بیش از 10 میلیون بیمار مبتلا به عفونت HVC را تحت پوشش قرار داده‌است.

تا سال 2019 ،58 میلیون نفر مبتلا به HCV مزمن بودند. HCV در 2019 منجر به مرگ 399000 نفر شد. این درحالییست که ارگان‌های بهداشتی تنها 20 درصد از مبتلایان در سراسر جهان تشخیص داده بودند.

سازمان بهداشت جهانی مسمم است تا این شکاف را بسیار کوچک کند. در واقع مسیر‌های تشخیص و درمان باید کوتاه، آسان و دردسترس همگان باشند.

رویکرد استاندارد برای تشخیص عفونت مزمن HCV غربالگری اولیه با آزمایش آنتی بادی HCV، و به دنبال آن آزمایش بار ویروسی مولکولی HCV (VL) مبتنی بر آزمایشگاه است. پزشکانه با این روش وجود ویروس فعال و نیاز به درمان را تایید می‌کند. با این حال، دسترسی به آزمایش‌های بار ویروسی مبتنی بر آزمایشگاه در بسیاری از LMICها محدود است. در نتیجه، بسیاری از مبتلایان به HCV مزمن هرگز تحت مراقبت و درمان قرار نمی‌گیرند.

نوآوری در تشخیص و درمان هپاتیت

محققان سنجش‌های HCV VL بر روی دستگاه‌های نقطه‌ای مراقبت (POC) تست می‌کنند. آنها این کار را در خارج از آزمایشگاه و در کلینیک نزدیک به جایی که بیماران مراقبت می‌شوند، انجام می‌دهند. این روش به طور فزاینده‌ای به عنوان یک رویکرد جایگزین برای تشخیص مبتنی بر آزمایشگاه استفاده می‌شوند.

WHO قبلاً استفاده از این سنجش‌های POC را برای تشخیص و پایش سایر بیماری‌های عفونی از جمله سل، کووید-19 و HIV توصیه می‌کرد. تا همین اواخر، داده های محدودی در مورد استفاده از آنها در بهبود دسترسی و جذب آزمایش و درمان HCV وجود داشت.

این مطالعه جدید نتایج حاصل از 45 مطالعه (حدود 50٪ از LMICها) را جمع آوری کرده‌است. پژوهشگران این آزمایش، سنجش بار ویروسی POC HCV را با رویکردهای استاندارد متمرکز و مبتنی بر آزمایشگاه مقایسه نمودند. نتیجه نشان داد که استفاده از سنجش بار ویروسی POC HCV منجر به زمان‌های سریع‌تر از غربالگری اولیه آنتی‌بادی HCV تا شروع درمان شد (19 روز در مقایسه با 67 روز). جذب کلی درمان با سنجش POC در محل کلینیک (77٪) یا تحویل در واحدهای سیار (81٪) در مقایسه با روش های استاندارد مبتنی بر آزمایشگاه (53٪) بیشتر بود. بهترین نتایج زمانی مشاهده شد که سنجش‌های POC در محلی قرار گرفتند که هم آزمایش و هم درمان در یک مکان ارائه می‌شد و امکان شروع درمان در همان روز تشخیص را فراهم می‌کرد.

‌سازمان بهداشت جهانی پس از این یافته‌ها برخی رویکرد‌های خود را تغییر داد. هم اکنون آزمایش بار ویروسی POC HCV به عنوان یک رویکرد جایگزین برای بسترهای آزمایشگاهی در تشخیص عفونت HCV شناخته می‌شوند. این روش باعث تسریع در شروع درمان می‌گردد.

این توصیه مکمل دیگر توصیه‌های اخیر WHO در همان دستورالعمل به‌روز شده برای تشخیص و درمان HCV است. این بروزرسانی‌ها ساده‌سازی ارائه خدمات و اشتراک‌گذاری آزمایش و درمان را برای پرستاران و پزشکان غیرمتخصص ترویج می‌کند.