ممکن است برای بعضی از آزمایشها نمونه خون یا ادرار بصورت ناشتا لازم باشد. دلیل آن تغییر میزان برخی از مواد موجود در خون یا سایر مایعات بدن پس از خوردن غذاست و لذا لازم است از چند ساعت قبل غذایی خورده نشود ، مثل آزمایش قند (گلوکز) و بعضی از چربیها (تری گلیسریدها) . دلیل آن هم اندازه گیری فاکتورهای بیوشیمیایی خون در شرایط استاندارد می باشد.
لذا اگر از شما خواسته شود ناشتا به آزمایشگاه مراجعه کنید ، رعایت نکات زیر الزامی است :
- دوازده ساعت قبل از دادن نمونه از خوردن غذا و نوشیدنی (به جز آب) پرهیز کنید. بطور معمول شروع پرهیز از ۸ شب قبل از روز آزمایش زمان مناسبی است .
- در صورت احساس تشنگی می توانید آب بنوشید ولی نوشیدن آبمیوه ، چای و قهوه ممنوع است .
- در مدت زمان یاد شده سیگار نکشید ، آدامس نجوید ، ورزش نکنید.
- چنانچه در حال مصرف داروهای خاصی میباشید ، مصرف را ادامه دهید مگر آنکه پزشکتان شما را منع کند.
- پس از انجام نمونه گیری می توانید رژیم غذایی طبیعی خود را از سر گیرید
برای این آزمایش علاوه بر نمونه گیری ناشتا به مدت دو ساعت بعد از صبحانه نمونه گیری دیگر صورت خواهد گرفت .
- شب قبل از آزمایش حداقل ۱۲ –۱۰ ساعت ناشتا باشید و در طی ناشتایی از خوردن چای و قهوه پرهیز نمایید. پس از این که نمونه خون برای اندازه گیری قند خون ناشتا از شما گرفته شد صبحانه معمولی که هر روز می خورید را میل نمایید.
- وقتی آخرین لقمه صبحانه را میل نمودید ساعت را یادداشت کنید. نمونه گیری دقیقاً دو ساعت پس از ساعت مذکور انجام می پذیرد.
- حتی الامکان صبحانه را در آزمایشگاه صرف نموده و تا زمان انجام آزمایش در آزمایشگاه منتظر بمانید.
- قبل از انجام آزمایش (در طی مدت ناشتایی شب قبل) و در حین دو ساعت آمادگی اکیداً از مصرف دخانیات اجتناب نمائید.
- در طول آزمایش (در طی دو ساعت) از ورزش و پیاده روی خودداری نمائید.
- آزمایش را حتماً باید قبل از ساعت ۱۰ صبح شروع کنید و از انجام آن در ساعات دیرتر روز خودداری نمائید.
- در طی دو ساعت آمادگی بعد از خوردن صبحانه،از هر نوع خوردنی و آشامیدنی (آب در حد متعارف اشکالی ندارد) خودداری نمائید.
- بهترین نمونه جهت تشخیص عفونت های ادراری ، نخستین نمونه ادرار صبحگاهی است .
- پیش از انجام آزمایش از نوشیدن مقادیر زیاد آب و سایر مایعات اجتناب نمایید.
- دست های خود را کاملاً با آب و صابون به خوبی شسته و خشک نمایید.
- درب ظرف ادرار را با احتیاط باز کنید. تحت هیچ عنوان دست های شما نباید با سطح داخلی ظرف ادرار با درب آن تماس پیدا کند.
- با یک دست چین های پوستی دستگاه تناسلی را از هم باز کرده و با دستمال یک بار مصرف اطراف مقعد و پیشابراه را از جلو به عقب تمیز کنید. این کار را دو بار تکرار نمائید. البته در هر بار تمیز کردن از یک دستمال تمیز استفاده نموده و دستمال قبلی را دور بیندازید.
- درب ظرف کشت ادرار را با احتیاط باز کنید ، تحت هیچ عنوان دست های شما نباید با سطح داخلی ظرف ادرار یا درب آن تماس پیدا کند.
- پس از این که جریان ادرار شروع شد، قسمت اولیه ادرار (۲ ثانیه اول) را دور ریخته و بقیه ادرار را با حجم۳۰ میلی لیتر (حداقل نصف ظرف ) جمع کنید. توجه داشته باشید که ظرف مذکور تحت هیچ عنوان با پوست اطراف ناحیه تناسلی تماس پیدا نکند.
- درب ظرف را بسته و آن را به آزمایشگاه تحویل دهید.
- در صورتی که نمونه خارج از آزمایشگاه تهیه شود ، لازم است تا به سرعت به آزمایشگاه ارسال شده و تا آن زمان در جای خنک نگهداری شود. بهتر است در صورت امکان شب پیش از نمونه برداری حمام کنید.
نمونه ادرار برای تشخیص انواع عفونت های دستگاه ادراری و اثبات وجود ، کمی یا زیادی برخی از مواد و سلول ها از جمله قند ، پروتئین ، خون ، گلبول های سفید و گلبول های قرمز تحت بررسی قرار گرفته و در صورت لزوم کشت داده می شود.
توجه داشته باشید که :
بهترین نمونه برای تشخیص عفونت های ادراری نخستین نمونه ادرار صبحگاهی است .
اگر نمونه ادرار در زمان جمع آوری آلوده گردد نتایج آزمایش تجزیه ادرار و کشت آن خصوصاً از نظر تشخیص عفونت ها دچار اشکال خواهد شد. لذا ضرورت دارد تا نمونه ادرار با رعایت موارد ذیل تهیه گردد :
۱ – پیش از انجام آزمایش از نوشیدن بیش از حد مایعات اجتناب نمایید.
۲ –دست های خود را کاملاً با آب و صابون شسته و به خوبی با دستمال کاغذی خشک کنید.
۳ –در ظرف را با احتیاط باز کنید ، تحت هیچ عنوان دست های شما نباید با سطح داخلی ظرف یا درب آن تماس پیدا کند.
۴ –سر آلت را با یک دستمال مرطوب یک بار مصرف تمیز کنید و دستمال را دور بیندازید . این کار را دو مرتبه تکرار کنید.
۵ – مراقب باشید که سر آلت به سطح داخلی ظرف بخورد.
۶ – مقدار کمی از قسمت اول ادرار (دو ثانیه اول) را به داخل توالت تخلیه کرده و حدود ۳۰ میلی لیتر (نصف ظرف نمونه) از آن را جمع آوری نمائید.
۷ – درب ظرف نمونه را بسته و آن را تحویل آزمایشگاه دهید.
مراجعه کننده گرامی :
در صورتی که نمونه در منزل تهیه می شود ، حداکثر ۲۰ دقیقه پس از جمع آوری باید آن را در یخچال نگهداری نمود. نمونه ادرار را تقریباً تا ۱۲ ساعت پس از جمع آوری می توان در یخچال نگهداری نمود. در زمان انتقال نمونه ادرار به آزمایشگاه آن را در کنار یخ قرار دهید.
۱ – محل خروج ادرار کاملاً با آب و صابون شسته شود . سپس کاملاً با آب معمولی شستشو دهید.
۲ – کیسه ادراری متناسب با جنس کودک تهیه نموده،سپس باز کرده و به طور پاکیزه روی محل قرار داده شود. هر کیسه ادراری حداکثر ۴۵ دقیقه می تواند به مجاری خروجی ادرار متصل باشد.
۳ – چنانچه کودک را حمام برده و سپس این کار را انجام دهید ، بهتر است . در هنگام خواب راحت تر میتوان به طفل کیسه وصل نمود. حدود ۱۰ الی ۱۵ سی سی ادرار که در کیسه جمع شود سر آن را تا کرده تا بسته شود و در یک لیوان نمونه را به آزمایشگاه بیاورید و چنانچه به ما دسترسی نداشتید آن را در یخچال قرار داده و حداکثر ۶ ساعت بعد به آزمایشگاه بیاورید.
۴ – لطفاً فراموش نشود ، کیسه ادراری دارای برچسب نام و نوع آزمایش باشد.
تخم کرم سوزنی به ندرت در مدفوع دیده می شود زیرا کرم ماده به مقعد مهاجرت کرده و تخم خود را در مقعد می ریزد . معمولاً مهاجرت کرم های سوزنی در زمان شب صورت می گیرد و تحریک مقعد توسط حرکات این کرم ها سبب بروز علائم عصبی و دندان فروجه (البته علل متعدد دیگری نیز وجود دارد) در بیماران که عمدتاً کودکان هستند میگردد.
برای جمع آوری تخم کرمک یک قطعه از چسب سلوفان (چسب اسکاج) را محکم به خارج یک آبسلانگ بچسبانید و قسمت چسب دار آن را محکم به ناحیه مقعد فشار دهید. سپس چسب را بلند کنید و سمت چسبناک آن را روی لام شیشه ای که از آزمایشگاه گرفته اید بچسبانید. از آن جا که کرم ماده معمولاً در شب تخم ریزی می کند نمونه را صبح زود پیش از این که بیمار دوش بگیرد یا مدفوع کند تهیه نمایید. اثبات منفی بودن عفونت با کرم های سوزنی به حداقل ۵ نمونه متوالی نیاز دارد.
رایج ترین کاربرد آزمایش مدفوع تشخیص انواع مختلف انگل های بیماریزا در روده است .
افرادی که تحت آزمایش مدفوع قرار می گیرد ، باید برای مدت ۷ تا ۱۰ روز بیش از انجام این آزمایش از درمان با روغن کرچک یا روغن های معدنی ، بیسمون ، منیزیوم ، ترکیبات ضد اسهال ، تنقیه با باریوم و مصرف آنتی بیوتیک ها خودداری نمایید. بهتر است این آزمایش در سه نوبت انجام شود. اگر بیمار بستری است ، نمونه را در یک ظرف خشک جمع آوری نموده و سپس با استفاده از چوب مخصوص (آبسلانگ) نمونه را به ظرف نگهدارنده برچسب دار منتقل نمائید. نمونه مدفوع نباید با ادرار یا آب آلوده گردد زیرا ادرار می تواند برخی از انگل های فعال را از بین ببرد. بیماران باید نمونه جمع آوری شده را خصوصاً در موارد مشکوک به اسهال خونی بلافاصله به آزمایشگاه ارسال کنند. اگر انجام آزمایش حداکثر تا ۳۰ دقیقه پس از جمع آوری نمونه امکان پذیر نباشد ، لازم است تا نمونه در یخچال قرار داده شود.
- آزمایش بر روی مایع منی به منظور تشخیص علت نازائی در مردان مورد استفاده قرار می گیرد. نمونه باید ترجیحاً در آزمایشگاه تهیه شود و چنانچه این امر ممکن نباشد ، نمونه باید در مدت کمتر از نیم ساعت به آزمایشگاه تحویل داده شود. در هنگام تحویل نمونه به آزمایشگاه زمان دقیق جمع آوری آن را به مسئول پذیرش اعلام نمائید.
- نمونه باید پس از ۳ تا ۵ روز پرهیز از نزدیکی یا انزال تهیه شود و نمونه هایی که پیش از ۲ روز و پس از ۷ روز از آخرین نزدیکی جمع آوری شود برای انجام آزمایش مناسب نیست
- وجود تب در خلال ۳ روز پیش از انجام آزمایش ، نتیجه را تحت تاثیر قرار میدهد.
- بهترین نمونه منی نمونه ای است که از طریق تحریک مصنوعی تهیه شده و در ظرف مخصوصی که از طرف آزمایشگاه در اختیار شما قرار داده شده ، جمع آوری گردد.
- نمونه جمع آوری شده توسط کاندوم برای آزمایشگاه مناسب نیست .
- باید دقت شود که تمامی نمونه منی در ظرف مخصوص ریخته شود ، زیرا چنانچه فقط قسمتی از نمونه در اختیار آزمایشگاه قرار داده شود باعث به دست آمدن نتیجه غیرواقعی خواهد شد.
- قبل از ریختن نمونه به داخل ظرف بهتر است با در دست گرفتن ظرف دمای آن را به نزدیک درجه حرارت بدن (۳۷ درجه سانتیگراد ) برسانند.
- از قرار دادن نمونه در حرارت کمتر از صفر درجه و بالاتر از ۴۰ درجه سانتیگراد خودداری نموده و سعی کنند تا زمان تحویل به آزمایشگاه آن را در دمای نزدیک به حرارت بدن (۳۷ درجه سانتیگراد) نگهداری کنید.
توجه : نمونه ای که از زمان جمع آوری آن بیش از یک ساعت گذشته باشد ، فاقد ارزش است .
انجام آزمایش منی در این افراد مشابه انجام آزمایش معمولی منی است با این تفاوت که :
۱ – این آزمایش باید دو ماه پس از بستن لوله ها انجام شود.
۲ – در طی ۲۴ ساعت قبل از انجام آزمایش نباید نزدیکی صورت پذیرد یا مایع منی به هر علت دفع شود.
توجه:
نمونه ای که سه ساعت پس از جمع آوری تحویل آزمایشگاه شود ، فاقد ارزش است .